Zamek w Czersku to świetny pomysł na weekendowy wypad za Warszawę. Jeśli lubicie miejsca w których czas się zatrzymał, które są owiane tajemnicą i mają za sobą burzliwą przeszłość sięgająca wielu wieków wstecz, Zamek Czersk na pewno przypadnie Wam do gustu. Jest to również miejsce, w którym od wiosny do późnej jesieni wiele się dzieje – wówczas zamkowy dziedziniec ożywa turniejami rycerskimi, przedstawieniami rekonstrukcyjnymi, koncertami muzycznymi. My odkryliśmy Zamek w Czersku już wiele lat temu, wielokrotnie byliśmy to z dziećmi i zawsze były to udane wypady. W tym wpisie opowiem Wam więcej o tym miejscu, zapraszam!
Zamek w Czersku – historia, zwiedzanie, atrakcje, informacje praktyczne
Zamek w Czersku – historia
Zamek Czersk w miejscu dawnego grodu z XI wieku
Czersk to jeden z najstarszych grodów na Mazowszu – został wzniesiony już w XI wieku w miejscu dawnej osady słowiańskiej. Miejsce na osadę nie zostało wybrane przypadkowo – gród położony na wzniesieniu, na cyplu nad Wisłą dawał wiele możliwości obrony przeprawy rzecznej przed najazdami litewskimi i pruskimi. W czerskim grodzie, gdzie znajdowały się chaty mieszkalne kryte strzechą i warsztaty rzemieślnicze, toczyło się codzienne życie – prace archeologiczne i liczne znaleziska wykazały, że wśród osadników byli m.in. kowale, szewcy czy garncarze.
Siedziba Książąt Mazowieckich w Czersku – XIII wiek
Wraz z kolejnymi stuleciami, osada słowiańska ewoluowała. W XII wieku zbudowano to kościół romański pw. Św. Piotra. W XIII wieku Czersk stał się siedzibą Książąt Mazowieckich z rodu Piastów. Czasy świetności Czerska przypadają na okres rządów Konrada Mazowieckiego, który doczekał się pięciu synów: Siemowita I, Konrada II, Trojdena, Simowita III oraz Konrada III Rudego. Po śmierci Konrada Mazowieckiego, w wyniku podziału Mazowsza powstało Księstwo Czerskie, którym władali jego synowie.
Zamek w Czersku – wybudowany w XIV wieku
Pod koniec XIV wieku książę Janusz I, wnuk Trojdena rozpoczął budowę murowanego zamku obronnego, którego budowę zakończono w 1410 roku, kiedy to rozegrała się Bitwa pod Grunwaldem. W tym okresie zamek i mury obronne miały taki sam kształt, jaki możemy oglądać dziś. Różnica polegała na tym, że trzy wieże: bramna, południowa i zachodnia były niższe niż obecnie. Wieża południowa (więzienna) i zachodnia miały taką samą wysokość jak mury obwodowe, a wieża bramna (czworokątna) miała jedynie dwie kondygnacje. W XIV wieku Czersk zyskał prawa miejskie. Średniowieczny układ miejski miasteczka zachował się do dziś.
Zamek Czersk – rozkwit w XVI wieku
Zamek Czersk zawdzięcza rozbudowę i rozkwit królowej Bonie, której nadał go jej mąż Zygmunt I Stary. Z inicjatywy królowej podwyższono wieże, zwieńczone hełmami (dachami) i hurdycjami (obronne ganki). Na terenie zamku powstał kościół gotycki, a dostępu do twierdzy bronił most zwodzony. Królowa rozkazała również założyć winnice i ogrody na terenach okalających zamek.
INTERESUJĄ CIĘ ZAMKI NA MAZOWSZU? PRZECZYTAJ: ZAMEK W LIWIE – HISTORIA, ZWIEDZANIE, LEGENDY
Zamek w Czersku – upadek zamku i miasta w XVII wieku
XVII wiek nie był łaskawy dla czerskiego zamku. W 1656 roku Szwedzi wysadzili zamek i zniszczyli miasto, następnych zniszczeń dokonali Kozacy, wojska węgierskie Rakoczego a niszczycielskiego dzieła dokonała „morowa zaraza”. Czersk z dobrze rozwijającego się miasta stał się miastem-widmem z dwudziestoma domami. Dopiero 100 lat później Starosta Czerski Franciszek Bieliński podjął się ratowania zdewastowanego zamku. Z jego inicjatywy powstał most murowany, który jest tutaj do dziś. W okresie rozbiorów ruiny zamku były puste. Od XIX zaczęto prowadzić prace zabezpieczające ruiny zamku książąt mazowieckich.
Zamek w Czersku – zwiedzanie
Zwiedzanie Zamku w Czersku tak naprawdę ogranicza się do zwiedzania trzech wież: wieży bramnej (czworokątnej), wieży południowej (więziennej), która połączona jest murem z wieżą bramną oraz wieży zachodniej (zbrojownej). Trzeba mieć jednak na uwadze, że nie wszystkie trzy wieże są dostępne dla zwiedzających. Zawsze otwarta jest wieża bramna – wchodzi się tu po wąskich i dość stromych schodach, więc należy zachować ostrożność. Wieża więzienna okresowo jest zamykana, z kolei wnętrza wieży zachodniej nie są dostępne dla zwiedzających. Ze szczytów wież rozpościerają się widoki na dolinę Wisły i okoliczne pola i łąki.
PRZECZYTAJ MÓJ WPIS O PAŁACU W WILANOWIE I ZAPLANUJ ZWIEDZANIE PAŁACU WILANOWSKIEGO
Zamek w Czersku – trzy wieże
Wieża południowa – więzienna XIV/XV wiek
Wieża południowa pełniła funkcję więzienia. Początkowo nie była wyższa niż mury obronne i nie miała żadnych otworów – dostęp był tylko od góry z wysokości muru, skąd spuszczano więźnia do celi położonej 10 metrów niżej i dostarczano mu jedzenie i wodę. Za panowania Królowej Bony wieżę nadbudowano do wysokości 24 metrów, w szczytowej części wybudowano otwory i zwieńczono hełmem, którego dziś już nie ma. Wieziony tutaj był Henryk Brodaty oraz Bolesław Wstydliwy wraz z matką Grzymisławą.
SPRAWDŹ: ZAMEK W CIECHANOWIE – HISTORIA I ZWIEDZANIE ZAMKU KSIĄŻĄT MAZOWIECKICH W CIECHANOWIE
Wieża zachodnia – XIV/XV wiek
Wieża zachodnia, druga z okrągłych wież Zamku Czersk pełniła funkcje obronne. Początkowo miała 10 metrów i nie przewyższała murów obronnych. W XVI wieku została nadbudowana. W wieży zachodniej znajduje się loch.
Wieża bramna- XIV/XV wiek
Wieża bramna różni się od pozostałych dwóch wież kształtem – jest prostokątna (zbliżona do kwadratu). Na dole wieży znajduje się brama, stąd też nazwa wieży. Wieża ta ma cztery kondygnacje przeznaczone różnym celom. Na pierwszej kondygnacji, na którą niegdyś i obecnie wchodzi się po zewnętrznych drewnianych schodach, mieścił się mechanizm do obsługi mostu zwodzonego. Druga kondygnacja pełniła funkcje mieszkalne – znajdowała się tu komnata sypialna zwierzchnika zamku. Z kolei trzecia i czwarta kondygnacja służyły celom obronnym – obie były wyposażone w okna strzelnicze.
SKANSEN SIERPC – POZNAJ BARDZO KLIMATYCZNE MUZEUM WSI MAZOWIECKIEJ
Zamek w Czersku – atrakcje
Zamek w Czersku to nie tylko zwiedzanie wież, ale również, a może przede wszystkim wiele atrakcji dla dorosłych i dzieci. Począwszy od maja do późnej jesieni Zamek w Czersku jest miejscem wielu wydarzeń – turniejów rycerskich, przedstawień i rekonstrukcji historycznych, koncertów czy pikników rodzinnych.
Co roku w pierwszej połowie maja odbywa się tu Turniej Rycerski na Dworze Konrada Mazowieckiego, w sierpniu jest organizowana Noc Spadających Gwiazd, w pierwszej połowie września odbywają się Europejskie Dni Dziedzictwa, a z kolei na przełomie października i listopada można wziąć udział w Nocy Grozy. Latem w każdy weekend odbywają się różnego rodzaju imprezy, dokładny kalendarz sprawdzajcie na stronie internetowej Zamku Czersk (www.zamekczersk.pl).
ZALEW ZEGRZYŃSKI – SPRAWDŹ NAJCIEKAWSZE MIEJSCA
Ciekawym sposobem na zwiedzanie i rodzinną zabawę są gry edukacyjne: „Gra Zamkowa” oraz „Quest na tropach średniowiecznego zamku” – obie gry są do pobrania w kasie zamkowej lub do ściągnięcia przez stronę internetową zamku. Na kartach do gry znajdują się zadania do wykonania oraz wskazówki i informacje dotyczące zamku. Świetny sposób na odkrywanie zamku dla dzieci i rodziców.
Zamek w Czersku – informacje praktyczne
Czersk Zamek – jak dojechać?
Żeby dojechać do zamku, kierujcie się na Górę Kalwarię. Czersk znajduje się nieco ponad 3 km od Góry Kalwarii. Samochód można zaparkować na rynku w Czersku – stąd zaledwie kilka minut będzie dzielić Was od mostu prowadzącego do zamku.
Zamek w Czersku – godziny otwarcia
Zamek w Czersku obecnie jest otwarty dla zwiedzających codziennie w godzinach 10:00-20:00. Ceny biletów (zwiedzanie zamku) w cenie pon.-pt. 8 zł normalny, 5 zł ulgowy; sob.-niedz. 10 zł normalny, 5 zł ulgowy.
Udanego zwiedzania!
Ewa
Przeczytaj też o innych miejscach niedaleko Zamku Czersk:
