Matera we Włoszech to miasto obok którego nie można przejść obojętnie. Matera jest określana jako najstarsze zamieszkałe miasto w Europie i jedno z najstarszych na świecie. Do połowy XX wieku Matera była ogromnym powodem do wstydu dla Włochów, dziś jest jednym z najciekawszych miejsc we Włoszech, które przyciąga turystów z całego świata. Matera to miejsce z pewnością intrygujące, wręcz fascynujące, ale ma w sobie coś takiego, co sprawia, że będąc tutaj można poczuć się odrobinę nieswojo. Energia tego miasta jak dla mnie jest bardzo specyficzna… Ale po kolei.
Matera Włochy. Zwiedzanie Matery, historia, ciekawostki, atrakcje
Do Matery przyjechaliśmy podczas naszej podróży po Apulii. Trzeba zaznaczyć, że Matera znajduje się w regionie Bazylikata (z wł. Basilicata), który sąsiaduje z Apulią. Polecam Wam gorąco zarezerwować czas na zwiedzanie Matery gdy będziecie zwiedzać Alberobello, Polignano a Mare czy Locorotondo. Jakże innych charakter ma to miasto w porównaniu do białych, ukwieconych, pełnych uroku miasteczek Apulii.
Z czego słynie Matera?
Historia Matery sięga tysięcy lat wstecz – pierwsi ludzie osiedlili się w tym regionie już w epoce paleolitu. Osadnicy zaczęli wykuwać w skałach pierwsze jaskinie, które z czasem stworzyły dzielnicę Sassi di Matera, która jest najstarszą częścią miasta. Matera jest zatem najstarszym zamieszkałym miastem w Europie i jednym z najstarszych na świecie. O Materze mówi się „miasto wykute w skale”, albo „miasto wykute w kamieniu”, właśnie dlatego, że jamy lub inaczej mówiąc groty wykute w skałach służyły mieszkańcom za domy. Tak jest zresztą do dziś.
Matera Sassi
Warto zaznaczyć, że obecnie Matera to tętniące życiem włoskie miasto, natomiast ten wpis dotyczy wyłącznie najstarszej, historycznej dzielnicy w Materze, czyli dzielnicy Sassi. Można ją określić jako zespół jaskiń wydrążonych skałach wąwozu wyżłobionego przez rzekę Gravinę, które służyły jako domy dla tutejszych mieszkańców. Dzielnica Sassi dzieli się na dwie części — starszą Sasso Caveoso i nowszą Sasso Barisano.
Ciekawostka: Sassi po włosku znaczy kamienie.
Dlaczego Matera była dla Włochów powodem do wstydu czyli trudna historia Matery
Do lat 50-tych XX wieku ludzie żyli w Materze w skrajnym ubóstwie. Nie mieli oni dostępu do kanalizacji, bieżącej wody ani elektryczności, a większość mieszkańców było analfabetami – tak żyło blisko 20 tysięcy mieszkańców Sassi. Całymi rodzinami tłoczyli się w ciasnych grotach, które zamieszkiwały również zwierzęta hodowlane. W dzielnicy Sassi panoszyły się liczne choroby, a co drugie dziecko umierało tu przedwcześnie. Dzieci rodziło się tu bardzo dużo – odziane w łachmany, bez żadnych perspektyw na normalne życie wegetowały w głodzie i ubóstwie. Punktem zwrotnym w historii Matery był moment publikacji książki „Chrystus zatrzymał się w Eboli”, w której Carlo Levi opisał to jak wygląda sytuacja w Materze. (Ebola to miasto na południu Włoch). W 1951 r. w „Gazzetta del Mezzogiorno” ukazał się artykuł zatytułowany „Wstyd narodu” dotyczący warunków życia ludności zamieszkującej Materę. Rząd zainteresował się mieszkańcami Matery, którzy zostali przymusowo wysiedleni w 1954 roku do specjalnie wybudowanych dla nich mieszkań. Sassi opustoszało na 30 lat, dopiero w latach 80 XX wieku zaczęto inwestować w miasto i przystosowywać je do ponownego zamieszkania.
Ciekawostka: Carlo Levi nie pojechał do Bazylikaty z własnej woli, ale został do niej zesłany za działalność przeciwko rządowi Mussoliniego.
Matera i dzielnica Sassi obecnie
Dzielnica Sassi w Materze to unikat, który jest celem wypraw turystów i podróżników z całego świata. Niektórzy mówią o nim, że to jedno z najpiękniejszych miast Włoch – ja bym raczej powiedziała, że jedno z najciekawszych, najbardziej fascynujących miast. Prawda jest taka, że w Materze jest mnóstwo pustostanów, zaniedbanych grot, które są zamknięte spróchniałymi drzwiami, a w oknach, jeśli takie są, znajdują się kraty, przez które ciekawscy zobaczą zalegające śmieci. Z drugiej strony są tu również groty do wynajęcia, hotele w grotach, restauracje i sklepiki. Miasto ma bardzo specyficzny, jak dla mnie creepy vibe. Czas jakby się tu zatrzymał, jest tu cicho, bardzo spokojnie, miałam wrażenie, że panuje tutaj specyficzna energia, którą czułam tylko w jeszcze jednym miejscu na świecie: na Cofete na Fuerteventurze… Byliśmy tutaj w lipcu, w ciągu dnia turystów była tutaj zaledwie garstka, było niemalże pusto.
Czy w Materze można wynająć grotę na nocleg?
Jak najbardziej! Część grot przerobiona została na miejsca noclegowe, w niektórych znajdują się nawet hotele. Z pewnością nocleg w grocie w Materze to niesamowite przeżycie – w końcu odbywa się w jaskini, która kiedyś była zamieszkiwana przez jakąś rodzinę. Z niedogodności, na pewno należy liczyć się ze zwiększoną wilgotność i utrudniony dostępem świeżego powietrza w jaskiniach pozbawionych okien. Osoby z wybujałą wyobraźnią muszą też trzymać ją na wodzy, by nie wizualizować sobie zbyt dokładnie brudu i chorób, które panowały tutaj jeszcze niecałe 100 lat temu.
Matera zwiedzanie grot
Jeśli chcielibyście zobaczyć jak wygląda wnętrze jaskiń, możecie skorzystać z odpłatnego zwiedzania grot udostępnionych turystom czyli Casa Grotta – jest ich kilka w całej Materze.
Najlepsze punkty widokowe w Materze
Taras widokowy przed Basilica Cattedrale di Matera stąd zobaczycie najbardziej okazałą panoramę Matery. Widok w rzeczywistości jest znacznie szerszy niż na poniższym zdjęciu.
Plac przed klasztorem Sant’Agostino – stąd zobaczycie najbardziej znany widok Matery. Oto on.
Via San Pietro Barisano – tutaj jest miejsce na świetne zdjęcie z Materą w tle.
Jakie filmy kręcono w Materze?
W Materze nakręcono w sumie ponad 50 filmów, z których najbardziej znane to „Pasja” Mela Gibsona i „No time to die” z serii produkcji z Jamesem Bondem. W „Pasji” dzielnica Sassi znakomicie „zagrała” rolę starożytnej Jerozolimy. Inne filmy, w których zobaczycie Materę to Wonder Woman, Ben-Hur czy „Był sobie raz” z Sophią Loren.
Jak dojechać do Matery?
Matera znajduje się 65 kilometrów od Bari. Można tutaj dojechać wypożyczonym na lotnisku samochodem, pociągiem lub autobusem.
Matera we Włoszech to nadzwyczajne miasto. Kiedyś przynosiła wstyd Włochom, teraz dumę, gdyż Matera w 1993 r. została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, w 2019 roku Matera był Europejską Stolicą Kultury, tutaj też znajduje się Ośrodek Włoskiej Agencji Kosmicznej. Zdecydowanie polecam Wam zwiedzanie Matery, gdy będziecie na południu Włoch.
Autorka wpisu: Ewa Kozłowska-Szymczyk
